Geplaatst op 26 december 2021
Leestijd: 7 min
Een opleiding volgen met faalangst: Heidi vertelt hoe ze het doet!
Beginnen aan een studie terwijl je veel last hebt van faalangst. Veel mensen durven de uitdaging niet aan, maar student Heidi volgt gewoon de opleiding HBO Pedagogiek bij NTI. Wij spraken haar om erachter te komen hoeveel invloed faalangst op haar studie en haar dagelijkse leven heeft en wat ze doet om de klachten hiervan zoveel mogelijk te verminderen.
Beginnen aan een studie terwijl je veel last hebt van faalangst. Veel mensen durven de uitdaging niet aan, maar student Heidi volgt gewoon de opleiding HBO Pedagogiek bij NTI. Wij spraken haar om erachter te komen hoeveel invloed faalangst op haar studie en haar dagelijkse leven heeft en wat ze doet om de klachten hiervan zoveel mogelijk te verminderen.
Heidi hoeft nog twee portfolio’s uit haar tweede leerjaar te maken om dat jaar af te sluiten. Ondertussen is zij al begonnen met haar derde jaar. ‘Wel ben ik nu al vier jaar bezig met deze opleiding, maar gelukkig heb ik nog twee jaar om alles af te ronden’. 
Als kind al verlegen
Heidi was als kind al best verlegen. Zij had altijd het idee dat andere kinderen slimmer en beter waren dan dat zij was. Volwassenen stonden voor haar gevoel hoog boven haar. Op de middelbare school werd ze altijd heel zenuwachtig voor proefwerken en de leraren besloten dat ze naar de faalangstklas mocht. Dit hield in dat je na school samen met andere kinderen die ook faalangstig waren therapie kreeg om met faalangst te leren omgaan.
In de tweede klas van MBO Verzorging ging ze stage lopen op de kraamafdeling. De tijd daar was voor haar kleine beetje zelfvertrouwen funest. ‘Ik werd daar niet fijn behandeld’, vertelt Heidi. ‘Daarna durfde ik kleine kledingwinkels niet meer binnen. Hoe groter de winkel hoe beter het was. Dan ben je namelijk anoniem en kun je opgaan in de massa. Mijn vriendje kreeg, ondanks dat ik een kei was in het verbergen van mijn angst voor anderen, door dat ik sommige dingen telkens afwimpelde of doorschoof naar anderen om te doen. Hij heeft toen met mijn moeder gepraat over hoe ze dit konden oplossen. Mijn moeder schrok hier erg van omdat zij zelf ook straatvrees heeft gehad. Toen is het traject gaan lopen met de ggz. Ik heb een cursus sociale fobie gehad, waarna het heel langzaam steeds beter is gegaan’.
Angsten delen met je directe omgeving
Je angsten kunnen misschien erg persoonlijk zijn en je kan het moeilijk vinden om erover te praten, omdat je je er voor schaamt of er onzeker over bent. Heidi zegt hier het volgende over. ‘Ik maak zeker bespreekbaar dat ik faalangstig ben en een sociale fobie heb. Door hier open over te zijn kan ik aan anderen laten zien dat het niet erg is en dat je ook met deze uitdagingen nog heel ver kan komen. Daarbij kunnen anderen er dan rekening mee houden. Als iemand weet waarom jij je ineens terugtrekt in je schulp kan deze persoon hier rekening mee houden. Dan denken ze bijvoorbeeld niet dat je ineens hooghartig bent of het gesprek niet meer interessant vindt.
Vooral in het begin heb ik heel veel hulp gekregen van mijn sociale netwerk. Ook mijn man was geweldig. Hij heeft me vaak voor het blok gezet door gewoon een winkel binnen te lopen. Je blijft natuurlijk niet alleen voor een winkel staan, terwijl je man vanbinnen roept dat je moet komen. Dan vestig je namelijk weer de aandacht op jezelf wat je juist niet wilt. Door deze uitdagingen aan te gaan leerde ik dat mijn negatieve gedachten vaak juist geen gelijk hadden. Het was allemaal veel positiever’.
De invloed van faalangst op studeren
Tijdens haar studie ervaart Heidi ook de effecten van haar faalangst. Ze vertelt dat ze langer doet over de papers en eigenlijk nooit tevreden is over wat ze gemaakt heeft. ‘Terwijl ik redelijk mooie cijfers haal voor mijn papers en tentamens. Mijn laagste cijfer is een 5,9 en mijn hoogste een 9,2. Ook stel ik studeren soms uit. Ik weet dat ik verder moet maar ben dan bang dat het niet goed genoeg zal zijn of dat ik mijn diploma nooit zal halen’, zegt ze.
‘Als ik last heb van de faalangst of sociale fobie ga ik uitstellen. Ik probeer hetgeen wat mijn onrust veroorzaakt uit de weg te gaan. Het gevoel dat je dan krijgt is heel moeilijk uit te leggen. Ik zeg altijd maar dat het onrust is; je kunt je niet concentreren en kijkt continu om je heen. Alsof er gevaar dreigt waar je je bewust van bent, maar niet weet welk gevaar het precies is en waar het vandaan komt’. Om zelf beter met deze klachten om te gaan, bouwt Heidi genoeg ontspantijd in: tijd waarin ze niet aan de studie hoeft te denken en even lekker kan ontspannen. Ze leest dan een goed boek of gaat even wandelen. De opleiding duurt daardoor wel langer, maar op die manier zorgt ze ervoor dat ze zichzelf niet voorbijloopt.
Ondanks de klachten heeft Heidi er toch voor gekozen om met een nieuwe opleiding te beginnen. Voordat ze deze keuze maakte, werkte ze als gastouder. Op de vraag of de wil sterker was dan de faalangst zegt ze het volgende: ‘Ik wilde graag nog meer kennis hebben over de ontwikkeling van kinderen en hoe ik ouders kan helpen met opvoedingsuitdagingen. Ook wist ik dat gastouder een lichamelijk zwaarder beroep was. Uiteindelijk heb ik mijn verlangen om MBO niveau vier te gaan doen tegen mijn man verteld. Die zei echter meteen dat ik geen niveau vier mocht gaan doen. Hij vond dat ik een HBO denkniveau had. Dat vond ik doodeng. We hebben daarom de afspraak gemaakt dat ik HBO zou gaan doen als ik de 18+ test zou halen. De 18+ test moet je namelijk doen als je van MBO niveau 3 naar HBO wilt gaan en ouder bent dan 18. Om mijn angst weg te halen heeft hij de rekenboeken in huis gehaald en samen met mij de sommen zitten maken. Ik had de test gehaald met een 5,7! De ondersteuning van mijn man heeft toen de doorslag gegeven om me toch in te schrijven voor de opleiding. Voor mij was niet de wil sterker dan de faalangst, maar de wil in combinatie met het onwankelbare vertrouwen van mijn man. Hij heeft mij vanaf het moment dat hij merkte dat ik de winkels niet in durfde gesteund. En dat doet hij nu nog steeds’.
Wanneer Heidi examens moet maken of presentaties moet geven, heeft ze specifieke technieken om zichzelf te helpen: ‘Het klinkt heel zweverig misschien, maar ik heb een kristal dat ik altijd in mijn zak bij me heb. Die geeft mij het gevoel van rust. Ook heb ik geleerd dat ik tijdens een tentamen soms onrustig word als ik het antwoord niet meteen weet. Dan leun ik even achterover, zet mijn voeten plat op de grond en haal even 5 keer diep adem door mijn neus in en door mijn mond weer uit. Ondertussen concentreer ik me op mijn ademhaling, waardoor ik de negatieve gedachten niet meer binnenlaat. Voordat ik een presentatie houd, weerleg ik ook alle negatieve gedachten. Ik bevraag ze op het waarom. Uiteindelijk kom je er dan zelf achter dat deze gedachten nergens op slaan. Dat maakt me rustiger en geeft me zelfvertrouwen’.
Toekomstbeeld en tip
Voor de toekomst hoopt zij haar studie snel af te kunnen ronden en aan het werk te gaan als Pedagogisch Coach in de kinderopvang. Daarbij is zij van plan om zichzelf nog verder te ontwikkelen door cursussen te volgen en geen enkele uitdaging uit de weg te gaan. De faalangst en sociale fobie zullen haar hele leven bij haar blijven, zegt ze. ‘Je kunt er wel mee om leren gaan. En de beste manier om dat te doen is om juist niet de angstopwekkende factoren uit de weg te gaan. Ik vind dat je dan niet volledig kan leven. Ik heb geleerd welke technieken mij helpen in de angstige situaties en deze situaties juist te leren zien als uitdagingen. En samen met mijn sociale netwerk ga ik deze uitdagingen nooit meer uit de weg!’
Mocht je ook last hebben van faalangst of sociale fobieën, dan heeft Heidi een goede tip voor je: ‘Zoek hulp in je sociale netwerk. Ben eerlijk over je angsten. Als je namelijk aangeeft waar je bang voor bent, kunnen ze je helpen en dan kun je ondanks je angst alles aan’.
Veel succes met je opleiding Heidi!
